18.4.14

Ceol Cásca.


“A Dhia, a Dhia, cén fáth ar thréig tú mé?”

7.4.14

Fadhbh as Deich.

Thugamar cuairt ar Amharclann na Mainistreach Dé hAoine seo caite chun léiriú ar 'Sive' le John B. Keane a fheiscint. 'Sé an chéad uair riamh dúinn a bheith istigh ann, ainneoin laethanta & tráthnónta a chaitheamh trasna an bhóthair sa Flowing Tide le blianta, roimh cluichí móra de ghnáth.  Bhíos an-tógtha leis an amharclann féin, lena fána ghéar sa chaoi is go bhfuil radharc den scoth agat ar an stáitse, cuma cá bhfuil tú id' shuí.

Fána ghéar Ealaíona.
Chothaíodar atmaisféar iontach leis an seit, fiú agus muid inár suí thuas sna harda, le grua gharbh na sléibhe ag crochadh go bagartach thar tigín feirme muintir Shadhbh.  Bhí taobh thall na sléibhe gorm agus liath, ann gan a bheith ann, ag tabhairt le fios go raibh saol eile lasmuigh den seomra amháin ina dtarlaíonn an scéal.  Chuir an ceol go mór leis an atmaisféar seo agus míreanna mearaí na tragóide á thógáil, go minic agus an stáitse go hiomlán i ndorchadas agus radharcanna á ullmhú. Sa dorchadas seo ní raibh againn ach an ceol caointeach truasmaointeach chun dubhagán éadóchais Shadhbh féin & Liam Scuab a léiriú.

Bhí gach rud ullamh mar sin chun scéal truamhéalach saol óg loite ag saint a sinsear a leagadh amach, ach ní mar sin a bhí.  Thosaigh an chéad radharc le Míne & Mamó in adharca a chéile a chur ceann de mhór-theannais an dráma ós ár gcóir go han-éifeachtach ar fad.  Cé gur chaith an bheirt mallachtaí siar is aniar ar a chéile, bhí greann sna focail, greann a chloistear is dócha i gcistiní ó cheann ceann na tíre, greann le faobhar, greann a ghearradh.  Mar a leathnaíodh an scéal, tháinig Sadhbh chun stáitse mar chailín óg aerach, spraoiúil soineanta agus dall don mhórchuid don aighneas idir Míne & Mamó.

Más tús maith leath na hoibre áfach, ní ach léath na hoibre é. Mura gcuirtear an leath eile i gcrích, ní fiú faic é. Fad is a lean an scéal, go háirithe nuair a tháinig Tomáisín Seán Rua isteach ann, shleamhnaigh cúrsaí an iomarca i dtreo an ghrinn.  Is fada ó léigh mé an dráma, agus ní fhacthas riamh ar stáitse é, ach is tragóid a bhí ann nuair a léigh.  Ba bheag nár panto a bhí againn anseo áfach.  Tomáisín ba chúis don mhórchuid le seo dár liom.  Cantalán d'amadán, santach, nimhneach glic a bhí le bheith ann dár ndóigh, agus bhí, ach an iomarca idirghníomhaíocht leis an lucht féachana, ag caochadh súile linn beagnach, chun muid a tharraingt isteach ina gcuid chomhcheilge le Míne, Maidhc & Seán Dóta.  Faoi dheireadh ní bheadh 'He's behind you!' as áit agus bhí dóthain cailligh ólta i measc an lucht féachana go raibh ionadh orm nach raibh.

Ait go leor, is iad Peaits Bacach & a mhac Cartalán a sheas amach.  Bhíodar ar fheabhas ar fad agus cé gur éalú ghrinn a bhí mar pháirt acu don mhórchuid, rinneadar a gcuid ar shlí a bhí dílis don scéal, agus ní raibh locht dá laghad ar an mbeirt acu nach raibh dáiríreacht á léiriú sna páirteanna eile. Thugadar a n-Almighty Besht ó thús deiridh,

Más rud é go raibh locht leis an stiúrthóir as ucht iomarca a dhéanamh de fhéith ghrinn i bhfocail Keane, bhí mí-iompar de chuid den slua náireach.  Daoine ag teacht & ag imeacht, gutháin ag splancadh (agus ag clingeadh fiú uair amháin!), gáire mhí-oiriúnach as áit, agus mar bharr ar an iomlán, focaire ceart a rinne fead a' mhadaidh nuair a tháinig Sadhbh ar ais gléasta chun pósadh.  Bhí trua agam do na haisteoirí agus ionadh orm gur ghlacadar leis, ach n'fheadar an é seo an taithí a bhí acu ó thús?  Más ea, caithfidh go dtuigeann siad gur iad féin atá ag mealladh an bhastúnachais seo lena míléiriú neamh-dáiríre?

Ag deireadh, bhí ciúnas mhíchompordach ann - an tragóid millte ag an ngreann - agus gan a fhios ag an lucht féachana gáire no gol.  Rinne Mamó & Liam an-iarracht cúrsaí a chur ina gceart, ach bhí an dochar déanta i bhfad roimhe sin.  An-díomách ar fad, ach an raibh an milleán ar an bhfoireann aisteoireachta nó ar óinsigh míbhéasacha an lucht féachana?  Fadhbh as deich. (5/10)

17.2.14

Sise

Chonacamar an scannán is déanaí le Spike Jonze an tseachtain seo agus caithfidh mé a admháil go rabhas an-tógtha leis.  Gan an scéal a mhilleadh ar éinne, insítear scéal faoi fear uaigneach aonarach, léirithe ag an saoi Joaquin Phoenix, a thiteann i ngrá le ... bhuel ... deacair a rá i ndáiríre cad go díreach é a thiteann sé i ngrá léi ... a ríomhaire glúine dár lena iar-bhean céile. Fear bréige ag marachtáil i saol bréige ag freastal ar dhaoine bréaga i dtodhchaí bréige atá scanrúil agus suimiúil ag an am céanna - díreach mar go bhfuil roinnt den bhréagachas chéana mór thimpeall orainn cheanna féin.


Tá á lán téamaí éagsúla pléite ag an saothar seo, b'fhéidir an iomarca i ndáiríre, ach déanann Phoenix éacht thar cuimse fear chomh ait le Theodore Twombly a léiriú sa chaoi is go mbíonn an-bhá againn leis faoin deireadh, cé nach féidir na daoine nach réitíonn leis a cháineadh ach oiread - fear ard-chothabála atá ann gan amhras.  Go bunúsach is scéal grá atá ann agus cé go bhfuil na mílte scannáin grá feicthe againn, ní minic go ndírítear isteach chomh héifeachtach seo ar fás agus athrú an phearsain aonair agus an droch-thiochar gur féidir a bheith acu ar grá beirte a loit.

Níl an scannán gan locht, ach go háirithe an radharc simplí ar todhchaí nach bhfuil chomh fada amach uainn nach n-aithnímid é mar chuid dár saol féin, ach gan aon aighneas, bochtanas, agóidíocht srl agus gan aon mhíniú ar a n-easpa.  É sin ráite, thaitin sé go mór liom, agus mholfainn go láidir é a fheiscint d'éinne atá suim acu i dteicneolaíocht, in Intleacht Shaorga nó i saothar an údair Iain Banks (ar dheis pé hé nó hí go raibh a anam dílis).

Léiríodh an scannán seo i Meiriceá ag deireadh na bliana seo caite agus is ait gur fanadh mí nó dhó sular thaispeánadh anseo é, ach de bharr na moille bhí blaisín roimhe don scannán Transcendence atá roinnt cosúlachtaí ann le Her.  Bhreathnaigh sé go maith roimh Her a fheiscint, ach fiú ón mblaisín is soiléir gur níos mó de Terminator a bhéas i gceist leis, seachas an blas den mhaoithneachais a bhí ag rith tríd Her. Nílim ag tnúth leis mar a bhíos ag tnúth le Her ónar chualas faoi ar dtús.